Alevilikte, Yol düşkünlüğü
-Turabi Saltık-
Alevilikte tüm sorunlar cemlerde çözülürdü. Onlar altı yüz yıl Osmanlı kadısının kapısını çalmadılar. Osmanlı şeriatı yerine kendi yol kurallarını cemler de yerine getirdiler. İçlerinde suça bulaşanları cemler de yargıladılar.
Aleviler, şeriattaki gibi kafa, kol kesmediler. Adam öldürmediler. Alevilikte ölüm cezası yoktu. Suçlu olduğuna inandıkları kişilere verdikleri en ağır ceza, Yol düşkünlüğüydü.
Onların, başka toplumlardaki gibi taş bağlayıp suda boğma cezaları yoktu. İnsanları Roma arenalarında ölümüne dövüştürmedi, aslanlara parçalatmadılar. Yılanlara zehirletmediler. Derin kuyulara kazıp hapisde etmediler. Onların hapishaneler de olmadı.
Halkın, canların, taliplerin gözleri önünde suçlu olduğu ispatlanmayan hiç bir kişiye haksız yere ceza vermediler. Suçluluğu ispatlanan bir kişiye verilen en ağır ceza ise, Yol düşkünlüğü oldu. Yol düşkünlüğü cezası, bir tür Sosyal Boykottur. Sosyal Boykot cezasına çarptırılan kişinin düğünlerine kimse gitmez. Lokma ve niyazını yemez, cemlere, aralarına almazlar. Köy içerisinde sığır ve davarınıda ayırırlar. Kimse Yol düşkünü olan bir kişinin konuğu olmaz. Evine gitmez. Selamını almaz konuşmaz onunla. Yol düşkünü olan kişi dilerse kendisi, dilerse ailesiyle başka diyarlara gidebilir… Orada da düşkün olduğu duyurulur.
Alevilikte suç bireyseldir. Ferdidir. Yol düşkünlüğü bireyi bağlar. Ailesi suçlu kabul edilmez. Yol düşkünü olan bir kimseye hayatta sahip çıkılmaz. Öyle ki öldüğünde sadece cenazesi açıkta kalmasın diye gizlice götürülür gömülür. Ölü ortada bırakılmaz. Bütün bunlar onurlu bir Alevi için ölüm cezasından da ağırdır.
Cemlerde suçlu olduğu tespit edilmeyen hiçbir insana ceza verilmez. Darı, dindarı görülmedikçe önceden kişi suçlu ilan edilmez. Suç sabitse kişi suçludur. Alevilikte idam cezası, adam öldürme cezası yoktur. Alevi inancına göre yaşam hakkı kutsaldır. Cemlerde dara kalkan, suçlu olduğu varsayılan kişinin suçlu olduğu topluluk önünde tespit edilirse, ona bir çeşit soyal boykot anlamına gelen Yol düşkünlüğü cezası ancak o zamana uygulanır.
Aleviler, sorunlarını cemlerde çözerler. Küskünleri, dargınları barıştırmak, cemlerde gerçekleştirilir. Suça bulaşanlar cemlerde yargılanır. Alevilikte Yol düşkünlüğünün yanında, yüz kızartıcı davranışlar işleyen, eline, diline, beline sahip olmayanlar için, utanılacak davranışlara bulaşanlara; hırsızlık yapan, yalan, koğ, dedikodu yapan, iftira atanlara, başka cana zarar ziyan verenler için farklı müeideler de vardır. Kapısına taş dikmek anlamına gelen yanlız bırakma, teşhir ve tecrit etme, sürgün etme gibi cezaların yanında, cemlerde değişik suçlara değişik cezalar uygulanırdı. Yol düşkünlüğü ise Alevilikte en ağır cezadır. Bu cezalar taliplerin, canların, halkın gözü önünde uygulanır. Alevi yargısı jürülüdür, yani halk mahkemesidir.
Aleviler bin yıldır, darı didarını, görgüsünü cemlerde sürdürdüler. Cemler toplumsal kurallar bütününün uygulandığı, rızalığın, ikrarın, erkânın, inancın, yol’un sürdürüldüğü toplumsal alanlardır.
Sevgili Canlar, yoluna ve ikrarına bağlı olan her Alevi kendisini Alevi Haber Ağı’nın doğal bir muhabir olarak görmelidir.
Oturduğu mahallede, okuduğu okulda, çalıştığı iş yerinde, üyesi olduğu Cemevi’nde ve sokakat haber niteliği taşıyan her durmla ilgili bize görsel veya yazılı haber göndermelidir.
Bu istemimiz Alevi kurum yöneticilerimiz içinde geçerlidir.
Alevi Haber Ağı: Gerçekleri yazacak… Geçekler yazılırken sende katkını sun can…
Saygılar, sevgiler
